नवरात्री 2025: सुरुवात, 9 दिवसांचे महत्व आणि देवीची उपासना

भारतीय संस्कृतीत नवरात्रीला एक विशेष स्थान आहे. नऊ दिवसांचा हा उत्सव देवीच्या विविध रूपांची पूजा करण्यासाठी साजरा केला जातो. “नवरात्री” या शब्दाचा अर्थच “नऊ रात्री” असा आहे. या नऊ दिवसांत भक्त आपल्या श्रद्धेनुसार उपवास, जप-तप, आराधना आणि गरब्यासारखे सांस्कृतिक कार्यक्रम करतात.

2025 मध्येही नवरात्री अत्यंत भक्तिभावाने आणि उत्साहाने साजरी केली जाईल. या लेखात आपण नवरात्री 2025 ची सुरुवात कधी आहे, प्रत्येक दिवसाचे महत्व काय आहे आणि या नऊ दिवसांचे धार्मिक व आध्यात्मिक अर्थ काय आहेत हे जाणून घेऊया.

नवरात्री 2025 कधी सुरु होणार?

हिंदू पंचांगानुसार, नवरात्रीची सुरुवात 22 सप्टेंबर 2025 रोजी होईल आणि ती 31 सप्टेंबर 2025 पर्यंत चालेल. या नऊ दिवसांत देवी दुर्गेचे नऊ स्वरूपांचे पूजन केले जाईल. प्रत्येक दिवशी देवीचे वेगळे रूप पूजले जाते आणि त्या रूपामागे एक गूढ व आध्यात्मिक अर्थ दडलेला आहे.

नवरात्री 9 दिवसांचे महत्व

नवरात्री हा केवळ धार्मिक उत्सव नाही, तर आत्मशुद्धी आणि सकारात्मकतेचा काळ आहे.

• या काळात लोक आपली जीवनशैली शुद्ध ठेवतात.
• उपवास करून शरीर-मन शुद्ध केले जाते.
• प्रार्थना, भजन-कीर्तन, देवीची आराधना करून मानसिक शांती मिळवली जाते.
• गरबा आणि डांडिया सारख्या नृत्यांमधून उत्सवाचा आनंदही लुटला जातो.

नवरात्री 2025 – प्रत्येक दिवसाचे महत्व

१) पहिला दिवस – शैलपुत्री देवी (22 सप्टेंबर 2025)

पहिल्या दिवशी शैलपुत्री देवीची पूजा केली जाते. “शैल” म्हणजे पर्वत आणि “पुत्री” म्हणजे कन्या. ती पर्वतराज हिमालयाची कन्या मानली जाते.
या दिवशी देवीची पूजा केल्याने आत्मविश्वास आणि मनोबल वाढते. जीवनात स्थैर्य आणि शांती येते.

२) दुसरा दिवस – ब्रह्मचारिणी देवी (23 सप्टेंबर 2025)

दुसऱ्या दिवशी ब्रह्मचारिणी देवीची आराधना केली जाते. ती तप, संयम आणि साधनेचे प्रतीक आहे.
भक्तांना या दिवशी संयम, शांती आणि ज्ञानाची प्राप्ती होते. विद्यार्थ्यांसाठी हा दिवस अत्यंत शुभ मानला जातो.

३) तिसरा दिवस – चंद्रघंटा देवी (24 सप्टेंबर 2025)

तिसऱ्या दिवशी देवी चंद्रघंटेची पूजा केली जाते. तिच्या कपाळावर अर्धचंद्र आहे, म्हणून तिला हे नाव दिले गेले आहे.
ती युद्धप्रिय आणि शक्तिशाली रूप धारण करते. तिची पूजा केल्याने जीवनातील भीती, अडथळे दूर होतात आणि साहस व धैर्य वाढते.

४) चौथा दिवस – कूष्मांडा देवी (25 सप्टेंबर 2025)

चौथ्या दिवशी कूष्मांडा देवीची पूजा केली जाते. विश्वाची निर्मिती तिच्या हास्याने झाली असे मानले जाते.
ही देवी आरोग्य, उर्जाशक्ती आणि दीर्घायुष्य देते. तिची कृपा लाभल्याने जीवनात नवीन संधी आणि सकारात्मकता येते.

५) पाचवा दिवस – स्कंदमाता देवी (26 सप्टेंबर 2025)

स्कंदमाता ही कार्तिकेयाची माता आहे. ती आपल्या हातात स्कंद (कार्तिकेय) धरून बसलेली आहे.
तिच्या पूजनाने भक्तांना मातृप्रेम, कुटुंबातील एकता आणि शांती मिळते. गृहकलह कमी होतो.

६) सहावा दिवस – कात्यायनी देवी (27 सप्टेंबर 2025)

सहाव्या दिवशी कात्यायनी देवीची पूजा केली जाते. ही देवी सिंहावर आरूढ असून, ती दुष्टांचा नाश करते.
तिच्या पूजनाने विवाहयोग प्रबळ होतो. अविवाहित मुलींसाठी हा दिवस विशेष मानला जातो.

७) सातवा दिवस – कालरात्रि देवी (28 सप्टेंबर 2025)

कालरात्रि देवी ही अंधकाराचा नाश करणारी आणि दुष्टांचा संहार करणारी देवी आहे. तिचे रूप भयंकर दिसते, परंतु ती भक्तांना संरक्षण देते.
तिच्या कृपेने शत्रूंचा नाश होतो आणि भय दूर होतात.

८) आठवा दिवस – महागौरी देवी (29 सप्टेंबर 2025)

महागौरी देवी अत्यंत शांत, करुणामयी आणि तेजस्वी रूपात पूजली जाते. ती पवित्रता आणि सौंदर्याचे प्रतीक आहे.
तिच्या पूजनाने भक्तांना अंतःशांती, सुख-समृद्धी आणि जीवनातील अडचणींपासून मुक्ती मिळते.

९) नववा दिवस – सिद्धिदात्री देवी (30 सप्टेंबर 2025)

नवव्या दिवशी सिद्धिदात्री देवीची पूजा केली जाते. ती सर्व सिद्धी आणि शक्तींचा आशीर्वाद देणारी आहे.
तिच्या कृपेने भक्तांना आध्यात्मिक उन्नती मिळते आणि जीवन यशस्वी बनते.

निष्कर्ष

नवरात्रीचे नऊ दिवस हे केवळ धार्मिक विधींनी परिपूर्ण नसतात, तर ते आत्मशुद्धी, संयम, प्रेम आणि एकतेचे प्रतीक आहेत. प्रत्येक दिवस देवीच्या एका रूपाशी जोडलेला आहे आणि त्यातून भक्तांना जीवनातील वेगवेगळ्या पैलूंचा धडा मिळतो.
2025 मधील नवरात्री ही केवळ देवीची आराधना नसून, स्वतःच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणण्याची संधी आहे. भक्तिभाव, साधना आणि उत्साहाने हा उत्सव साजरा करा आणि आपल्या जीवनात देवीचे आशीर्वाद मिळवा.